No Widgets found in the Sidebar

Anouba Meerol: Disabled oiba singsidasu lairaba emungi mayamsigi fibam sina kamaina lei?

Moirangthem Sunita: Fibam chadabase, class 10 tamba se loiraga 10 se adum fail oihoure dana, ming chanba ngamdre, adagi tuition provide touba ngamdre, aduna emungda adum leisankhidoiba. Organization ama leiye Students Welfare Association for the Blind ana, houjikti Welfare Association for the Blind haina onnthokhre. Aduda eikhoigi wa sabei khotpei adagi food preservation gi training ga mayam ama piri. Adagi mapaandasu adum training thaba khotpa touwe. Eina su adum angangsing thabi ba yaowe. Ado moise kamai touge ada, mapan thokpa se kiye. Eina hairina, chatlo thengnaruro, mapham dufaoba thillani thillaga adeida training touraga leiruro haiba se kiyeba makhoise. Adugane mamit khara khara uba kanggu sina ne udaba saraga leidoiba. Chei pairaga chatlo hairasifaoba chatningdeba moise. Leisabi macha singna ekaibagi haigadra kei haidoino, lotsanla kanda hayengwaidi problematic oiraktoinidana, ayambana lotsannei mayum panba khanglaroi ana. Lotsannaba mayam lei houjik houjiksu. 

Adagi eina K-Talks ki touraba matungda leisabi amagi mamana phone tourak-a, makhut namma pangtharaba makhong nammasu pangtharaba. Adagi amana makhong chatpa yadaba. Makhoi singdo lairik laisuga tamdabida farangjai da adum touraga lei. Tamba yaba su keisu tamde, ado moisingse motivate toubiba darkar lei, moi mayamse punjalla kanda ko. Ei adui wakhal kanna khalli. Nahanwai di disability certificate louba dane peisa keim tingdaba dufaoba lupa 1500 louthokpiba 2000 louthokpiba, khangdabadagi. Office sida lak aga hanglaga tougadaba do mi leijadabadei. Adune eina hairise leikai sideisida naha oiriba energetic oiba naha singsina punjallak-a kanda, at least certificate louba faoba di mateng pangbiba yaidana. Leisabising eina hairi singsisu makhong makhut loina soiba ngaktani. Ada nang keidoukhige khallige hairani. Chak charaga fammaga panglei leitabani, khara leiraga sijakhrada potni gaina. Wakhal dubo ba aaa hanthana khangre ba.

Adagi class 10 pass toudre ye, eina nang peikha thasi haiba. Peikha thaba haisida amuk lairabanina peisa puthok ningai leitaba do adugisu amuk khanba. Peisa paiba mi oira ga di upai ama touraga mama na mapana puthoktana toukhini. Adubu yumda chaningai thakningai leitaba emungda lairik kamaina tamhandoino. Aduna able oidaba duda enkhiba tabane. Disabled duda di nang leihouro haiba tabane. Sigumba kaya amasu lei. Houjik nupi macha ama Sangaiporou asomdeineba adusu lairik tamba tok-a haiye. Leirik tamba tok aga adum leirabne. Class 10 hek youba ga adum tokpa. Si keigino da mama mapana tuition gi peisa puthokpa ngamdaba moida extra khroz piba ngamdabagi. Ngasai able oiba machado enkhinaba hotnaba dane ba. Aduna status to chumnagi women oiba da nattana girl oibada nattana disabled oibei su amuk status se pura low da leirineba. Adugumba mayam ga se khomgatlaga ko houjikangi NGO leiri mayam se sigumba workse touhanninge, toubudi touramgani ko adu oirasu satisfactory oideba. Sigumba angang singse puthokpiraga lairik tambiduna nattraga craft work touhandana keinomma makhoina touba yaba thabak touhanbigadabane ba. Adui potse yam touning-a ba eisu ada si touba haise finance sisu adum changdoine dana.

Even houjikki sifouba da certificate fangdaba mi mayam leiri. Haijabei wane laojabei wane certificate pigani pigani ana. Certificate paidaba mayam ama leiri. Eigi emannabi amakhakna, Sunita, noigida disabled leiragadi makhong makhut chatpa ngamdaba leiragadi wheelchair khara pise certificate khomgatlo hairak-a. Ado sida paralysis kumba touri khotliba leiri mayamsingse certificate amta pairam de. Even they don’t know that they should have a certificate. Certificate se moisu paiga dabane haiba faoba khanglamde. Aduna wheelchair pigadaba do paidrabanina tok-a dana. Leigadabasu peisa su yam piba nina ngamdreda na. Macha singna su leijarasanuda, fammaga adum leijarasanu wheelchair touraga karaida chattoino hai. Mapangi duniya dudagi, environment dudagi mase purap cut off touraga emungduda adum khinjallaga thamba gi type ta adum leigre haiba. Adu nungaite dana.

Eina leisabi macha pharakpa kansida IAS ka oiba se yam pamme ba. Ado eigi life sida oiba phanglaroiko haina khalleko. Eikhoina yadraba matungdabudi, houjik kandi loina yagre. Adeidi eina khalle kari tousige ana khalle. Tabla amuk yeire. Haidi, kari touraga eingonda eigi financially independent fanggadagese khallak-a. Tapla yeibasida eigi khuningse amuk kaithok khre. Adagi tabla thinba se yadre. Esei amuk tamme hindustani classical do. Sisina amuk chahi mari tamma kanda, amuk aada training chatpa matam oirak tana, eise asomda training chatlamdradi esei se fajana visarat loisallaga esei duda chatlamba su yai ba. Adagidi amuk sports ta amuk, sports se blind na sanaba sports se keisu mawa loubide ba. Ado nupa singgidi kharabu touwe ado nupisinggi di even India da faoba cricket player mayamse nupa na sanabagi mayamna peisa dhama dhama pidanaga touwe nupina touradi, khennadro adum? Adumaina nupi naga, blind nega haire, shot put ka langba khotpa se adum keisu moina thousabide. Sina su adum yararoido khalle dana. Adagi eina thoklak aga masidi Manipur manoranjan sankirtan se tammage na training thoklak aga sisu amuk tambane. Sisu amuk mit sokpanina yadre da na. Mina namma sokpana toubase pamde ana. Aduna eikhoidi kamai touge haiba kanda eiga chanaba pot amadi leiramgani haiba. 

Mit yaodrasu touba yaba pot mayam adu thira kanda ko, tounaba hotnagadabane. Lairik tamba gaise thatha da tamlak pa natte. Amada amuk hairuni lairik pabiyona, amada amuk haini. Sangde hairak pasu yaodoini. Adu mayamdo khangla kanda oirak eneba. Aduna disabled oiba eikhoidi ko profession amada stick touba yadeba. Eina massage ka tammak esisu ne. Ei keigumba, by chance, government gida fangdragasu aduna adum hingnaba hotnadoine ana tourineba. Ado mayamna adum eina laiyengba da faba mayam ama yaona gre. Houjik faoba da adum ei patient watteba. Adunasu adum profession ama oiba yai aba, mit yadrasu. Touba yaba mayam ama leiri aba. Nakong yadrena khallo, ma embroidery lonba yaidana, angang lairik tak-u drasu. Embroidery touba yai, khut sagi phi saba yai. Khong yaodrasu khutna touba yaba mayam lei. Computer namdana khottana adagi fajana training mapham amada touraga magi matik chaba thabak adum leiramgadoini. Adagi khut yaodaba nupi ama mamaida cream teidana chandol ga thindana, chakka thongdana tourisidi. Asom moirang lomdagi nupi ni. Residual organ singse fajana sijinnaraga di ama soikhiba organ adugi adum make up touba ngamme haiba. Yamna multiple oigra ga di natrga mentally retarded oiradi upai leitre. Aduga atoppa disabled gidi loi yai. Adagidi able singnasu disabled ama leiraga di hangbi ga dabane. Nang kari kari darkar lei, kari mateng pangbi yuge haibase. Moigisu afaba oiga doine.