No Widgets found in the Sidebar

Tamei, Tamenglong District ki manung channa leiba khun amani. Imphal dagi Tamei fouba chatpa da pung 5 mukki chang chang-e. Mee yamna taba khun mak su natte adubu mapham dugi phajaraba mahousagi khusemna thallaba asang amanna yomlaba yamna chikna leiba khunni. Mapham duda tongan tonganba phurup singna khundaduna lei. Dewlaland da Tamei phouba chatpagi gari parking oirammi. Ebungsing amadi maga thabak touminnaba marup sing Tameida thabak ki posting tarammi. Makhoina chatpa da eisu maphamdugi phajaba amadi punshi mahing karam haina toubage haibado yengningba phaoba dei  chatpa yaokhi. Ahanba khongchat amadi anouba mapham ama oiba nina esada nungaiba haorajaba phaowe.

Lambi chatna chatna Kanglatombi yourakpa  tanja duda eigi thagi khongkap laksallakkhi maduna maram oiraga esa nungaitaba hourak-e. Ngaihak momon nokcha ramba do adumak mangkhi esa ethanda asumna khalli “Eise Tamei youba ngamlaroidra” haina adubu naraba su eina chatningliba mapham youningliba panthung simadi youda yade haiduna phana warabasu narabasu chatkhi. Chatminna riba singda su eina ei esa ngamdre haina haikhi makhoisu eina wabado ubada nungaitaba phaorammi. Eigi khanba di Ebungdusu awaba ama oirammi. Asumna maphamdo younaba haidana chatkhi. Lambisu kya phaba oiramde gari ani theinabada yamna wana thokpa oi. Nongsu thitli thitli churi. Nungdang wairam pung 5.30 tare akhoi na Tamei youba da. Lamsang lakpa gi wabaga esagee thagi khongkap lakpagee hakchang ngamdabaga eidi awabada awaba ama oikhi. Mapham do youbaga hotel thire aduga hotel duda pothanaba touwe. Esa ngamdringei mathak ta eigi laibakna haigadra dao yadaba nattraga tanja chanadaba haigadra numitto mei yadena mei lak amde. Mapham aduda dukan hotel singsu thengna hangnade haidana akhoina youbaga dukan anamba thong lonba hounaramme. Maram aduna pung 7 tadringeida chana thaknaba kei kei no touhousi haidana mayamna mapan thoknaba hairak-e. Adubu eidi esa ngamdaba duda kari gumbi amta chaningba thakningba phaokhide, mayamdi chak charuni haidana thokkhrabasu eidi kaduda adum leihoure. Numitto aram khoirangba karigumba amata phaokhide, adubu achapot kharadi eina chanaba haidana ebungna leibirakkhi. Mayamna lamsang lakpagi wadana pothana khre eidi somda pothaphamsu khangda mei laktabagi touphamsu khangda awaba ama oikhi. Eida nattana kaduda eiga leiminnariba eche dusu eina wabado ubada masu tumdre. Ahingdo warasu wana lenkhre.

Ayuk anganba matamda makhoiga thabak punna touminnaba khundugi ahal ama pung 6 adai tabaga lak-e aduga Takouda ngalli ngeida makhoigee unagadaba meedo unarurasi hairakpadagee akhoisu loisallaga Takou chatnaba thok lakle. Cha tan gumba khara charaga chatsi haibadagi hotel amada cha-tan charaba matung Takou tamna chatnaba auto ama neklaga chatkhi. Tamei dagi Takou phouba chatpada pung 1.30 muk chang-e. Aduga Tamah asi Takou amadi Tamei khun ani asigi marakta leiba khun amani. Chatliba lambido kayadi phajakhre nungshitna humbagi una-wana singna kayada maningtamna hairi humli, nungshiraba chekla kayagi konjelsu tai, chingdoldei lok macha machada chentharakliba luraba esing dugi makholdusu kayadi nungshire. Ahing do phanadi wakhibani adubu mapham dugi phajaba duna pumnamak kaohankhi. Wakhalsida eisu maphamsida punshi chuppa leirage haina phouba khalli, chingya gee asengba esing nunshit tuna esada yamna nungaiba do oikhi. Kalen matam oirabasu mapham dudadi leichinna kupsalli. Lambida lakna lakna yum ama gi gate ta Naga gi flag su thethouba urakhi. Ngaihakti wakhalsida Naga ngakta oira jatla mapham sida leiriba singsibo haina khalli.

Khamba Lei

Takou da makhoigee meesing unaruraba matung hallak aga Tamahda amuk chang-e.  Akhoiga lakminnariba ahal adu Tamah dagi oirammi. Makhoida ngaihak changduna magi pam da koiba pubikhi. Ahal dugi yumgi nakalda yamna fajaba eina amukfouba ukhidriba lei ama su urak-e, eina Epa leise maming kei koubage hangba da “Khamba Lei” kouwe hairakkhi, thaina Khambana Thoibida piba leini hainasu makha tarak-e. Lei adu mapham anamba jagada hougande hainasu hairakkhi. Wari makha tana tana Ahal duna mapham adugi senthok lambi amadi awat apa kayasu fongdok rakkhi. Makhoina khwaidagi wabasi chatthok chatsingi pambeini hai. Ching lambi oibana gari chatthok chatsinda awaba kaya thengnei hairak-e. Ama di ana ayek yaorak padasu khudong chadaba yaowe haina su phongdok pirak-e. Mahakna hairak pagi matung enna makhoi di pamda matam matam dugi matung enna chanaba potchei heira tharaga maduna Imphal amadi Tamenglong da yollaga makhoigi senthok lambi oiribani haina. Madu nattana atoppa senthok lambi leite hainasu hairak-e. State Government nattraga Central gi thabak touba misu mapham duda kaya leite hairak-e. Lambida chingsang pumba phou thaba su mathang mathang urak-e. Mapham duda tamda leiba loubuk kumna phou thapham mapham leitabana chingda thaba yaba phou char makhal amani, yamna ahaoba chengdi oide adubu masina haorasu haotrasu hingnaba charibani hainasu hairak khi. Mapham asida Rongmei, Gangmei amadi Liangmei phurupna anamba oi makhoi asi Liangmei hainasu khangnei hairakhi. Aduga apunbana ngangnaba lonna Naga mix lon oina ngangnei. Mapham aduda lairik tampham college kumba amta leibadi uraktre adubu angang sing gi schooldi leihouwe. Leingak tagi phangpham thokpa chakthung sing dusu chang naina phangde hainasu phongdorak-e.

Pung 11 tare akhoigee leiphamdu yourakpada hangat handa ngaithok ngaisin keika toubibei auto driver duna 1500 bhara louhouwe. Hoteldo hek youbaga chak charaga pothanaba hainei adubu tanja duda hayengdi Kukigee Black day ni aduna strike lei hayengdi hanba yararoi hangchit hallo haidana ahal duna hairakkhi. Eidi matang chadaba oibana kuina leithaba yaroi esasu ngamde haibadagee khudakta hannaba tourasi haidana loisalli. Tanja aduda Imphal chatthok chatsin touba gari amta leiramde chatlaroi hayeng strike leibanina hairakkhi. Khun dugi ahanduna makhoigee angangsing gari leiba amada Senapati phoubaa thillu yaba ama thirakke nakhoi chak chathok ammo hairaga chatkhi. Mayamna chak chanaba tounari adubu eidi mayamna chak chanarabasu chaba thakpa amta yakhidre. Chak chaphamgee hotelda leiramba nupi macha ani duna eingonda yenglaga nokmi nokmisu touri eina karimatta chadaba do ubada nungaitraba khangde “Eche laphoise chasillu” haina amana hairak-e adubu adum charak khidre.

Yumda thabak aruba leihoubana kuina leithabasu yadagum tou mapham dugee phajaba dusu thadok aga chatningbasu phaoda awaba amani adubu handa yadaba nina upaidi leikhide. Uchin nachin na gari ama di fangle Senapati phouba thinbada lupa lising 5000 pi-u haire chatta yadaba nina ebung sing na phare pirage hairaga adummak hallak khi. Wakhal sida chiklaba mahousagi phajaba mayamdo adummak mitta uduna khanduna leikhi. Meisu yaoda phone su paida kayadi wakhal adu engkhi. Changdamnapham leitraba mahousagee phajabado urubada mayol-lamgi phajare hairiba potsak singdo kallak khidre. Wakhal sida maphamduda engna chikna leiribado adumna adumak mak leining-e. Karamba matamda engna-chikna leiba phanglak kani khanbada awaba ama oidabasu natte. Kallak kanjaoba, huranchithi touba, meeoibagi punshibu karisu leitana khanba, mareibak yonthokaga chaba ngamba, nupi angang singbu hanthana yengba maphamsida nupi ama oina poklubana awaba kharadi nangba tabani adubu awaba nangle haiduna nupi oina pokle haiduna wakhalse sonthadunadi leite. Nongmadi nupisinggee mapham chaona leirak khini haina thajaba thamduna hingli maiyok nabasu leppa yade, thangliba khongthangse mai paktriphou thouna hanba yade. Nupi ama oina pok adi thouna leina hingkhini panthung youdri pouba haina khanduna ei Tamei dagi Imphal tamna hallakhi. 


Wareng asi Anouba Meerol gi 2019 gi December thagi chefong da phongjakhibani.